Gonartrose / Knieartrose

Gonartrose is een chronische en progressieve aandoening, die betrekking kan hebben op alle botten in de knie. Gonartrose is artrose van het kniegewricht, en wordt ook wel knieartrose genoemd.
Er is sprake van een onomkeerbare slijtage van het kraakbeen in de knie. 

Kraakbeen is het veerkrachtige weefsel dat, op de uiteinden van de botten, in de gewrichten zit. Bij deze aandoening gaan de kwaliteit en dikte van het kraakbeen langzaam maar zeker achteruit. De botuiteinden kunnen daardoor niet soepel meer bewegen en zijn ook steeds minder in staat om de krachten, die op het gewricht komen, te dragen. 

Alhoewel er ook mensen zijn met knieartrose die geen pijn hebben en ook rustig kunnen sporten, hebben de meeste mensen met knieartrose veel pijn. Bij gonartrose bemerkt men ook een verandering aan de stand van hun knie. 

Omdat gonartrose een chronische en progressieve aandoening is, kunnen de symptomen toenemen naarmate de tijd verstrijkt. In de praktijk betekent dit, dat u uw knie minder goed kunt gaan gebruiken. Ook uw spieren verzwakken door het voortschrijdende proces en er treedt krachtverlies op. Hierdoor komt er steeds meer druk op het gewricht te staan, waardoor het aangedane kraakbeen nog meer belast wordt en de pijn ook steeds meer kan toenemen. 

Door een ongelijke belasting van het kniegewricht kan er een standafwijking van de benen ontstaan, te weten een X-stand (artrose aan de buitenzijde van de knie) of een O-stand (artrose aan binnenzijde van de knie), wat weer kan leiden tot standafwijkingen aan de voet, t.w. een doorgezakte middenvoet. Dit tast de stabiliteit van de knie aan.

Als u meer wilt weten over een doorgezakte voet, verwijzen wij u naar het hoofdstuk ‘Artrose in de Midtarsale gewrichten’ in de Klachtenwijzer.

Het verloop van gonartrose is vrij wisselend. Bij aanvang wisselen periodes van weinig tot veel klachten elkaar af. De periodes met veel klachten duren vaak niet langer dan een aantal weken. Naarmate de gonartrose zich verder ontwikkelt ontstaan er meer pijnklachten en bewegingsbeperkingen. Toch is dit niet altijd het geval. Sommige mensen met gonartrose kunnen pijnvrij en zonder beperkingen functioneren.

De precieze oorzaak van het ontstaan van gonartrose is nog niet duidelijk. Er is wel een aantal risicofactoren bekend, dat van invloed is op de ontwikkeling ervan.
Het slijten van het kraakbeenweefsel in de gewrichten is iets dat bij iedereen gebeurt, naarmate men ouder wordt. De mate van de ontwikkeling van (gon)artrose is echter bij iedereen verschillend. Daarom hebben niet alle mensen op latere leeftijd (gon)artrose.

De opgelopen slijtage aan het kraakbeen herstelt zich nooit meer volledig. De behandeling richt zich daarom ook op het verminderen van de symptomen, het vertragen van het proces en het zoveel mogelijk voorkomen van de beperkingen.

Het aantal gevallen van gonartrose, per 100.000 personen, stijgt met het ouder worden.

Als u meer wilt weten over Artrose, verwijzen wij u naar het hoofdstuk ‘Artrose’ in de Klachtenwijzer.

• Vrouwen ontwikkelen tot twee tot drie keer vaker artrose dan mannen
• Erfelijke aanleg
• Hoge leeftijd
• Overgewicht
• Zwaar lichamelijk werk
• Blessures
• Te zwaar sporten
• Breuken en beschadigingen
• Ontstekingsreuma zoals reumatoïde artritis (RA)
• Aangeboren gewrichtsafwijking zoals heupdysplasie

• Startpijn 
• Pijn in de gehele knie
• Pijn aan één zijde van het gewricht
• Toenemende pijn na (zware) belasting door o.a. lopen, traplopen of lang staan
• Snerpende pijn bij stoten
• De knie voelt stijf aan, wanneer lange tijd in dezelfde houding wordt gezeten
• Bewegingsbeperking door toenemende gonartrose
• Minder goed kunnen gebruiken van de knie
• Verzwakking van de spieren
• Krachtverlies
• Toenemende pijn bij voortschrijden proces
• X-stand benen (artrose aan de buitenzijde van de knie) 
• O-stand benen (artrose aan binnenzijde van de knie) 
• Instabiliteit knie
• Beenlengteverschil

• Rust roest, blijf in beweging
• Wissel activiteiten af
• Beweeg voldoende
• Ga dagelijks wandelen, fietsen of zwemmen
• Vermijd hardlopen en springen 
• Probeer af te vallen bij overgewicht, zodat er minder druk op de gewrichten komt te staan
• Doe aan bewegingstherapie om de spieren en pezen te versterken
• Draag de schoenen die u zijn geadviseerd
• Draag de podotherapeutische inlegzolen altijd
• Draag de braces die u zijn aangeraden
• Een warm bad, warme douche, een warm kompres of een infrarode lamp kunnen de pijn verlichten
• Neem pijnstillers als Paracetamol of NSAID´s om de pijn onder controle te houden, wees daarmee wel terughoudend 

• De podotherapeut onderzoekt uw klachten, niet alleen uw knie, maar ook uw benen en voeten worden daarbij betrokken
• Er vindt een analyse plaats van het looppatroon, de drukverdeling van de voet en de stand van de voeten
• Ook wordt gekeken naar de stand van de benen en een mogelijk beenlengteverschil
• Podotherapeutische inlegzolen kunnen worden ingezet, die de druk op het kniegewricht verminderen en de stand van de voet corrigeren
• De overbelasting van de knie wordt tevens gereduceerd, waardoor ook rugklachten kunnen verminderen
• Ook kan taping worden toegepast, waardoor de pijn direct vermindert
• Een (sport)schoenadvies behoort tevens tot de mogelijkheden, met aandacht voor zoolmateriaal, ballijn, hakhoogte, stabiliteit bovenwerk, stevig contrefort, etcetera
• Oefeningen kunnen worden geadviseerd om de structuren rondom de knie rust te geven
• Ook kan een fysiotherapeut worden geadviseerd voor speciale oefeningen
• Een evaluatiemoment volgt 6 tot 10 weken na de definitieve therapie

• Artrose verdwijnt niet, het proces gaat steeds verder
• De klachten kunnen worden gereduceerd, mits het kniegewricht nog niet volledig is aangetast
• De hulpmiddelen verlichten de pijn
• U kunt weer beter bewegen

• De podotherapeut verwijst u naar een fysiotherapeut om u te leren welke oefeningen behulpzaam zijn bij het verlichten van de pijn
• Bij uw huisarts kunt u vragen om een röntgenfoto te laten maken om duidelijkheid te krijgen over de ontwikkeling van de artrose
• Ook voor een injectie met corticosteroïden kunt u bij de huisarts terecht
• Als uw kniegewricht totaal is versleten kunt u, via de huisarts, vragen om een doorverwijzing naar een orthopeed
• Mogelijk dat u in aanmerking komt voor een knie-prothese