Pes Ecquines (klompvoet)

Een klompvoet, ook wel Pes Ecquines genoemd, of Tapiles Equinovarus, is een aangeboren afwijking aan de voet. Elk jaar worden ongeveer 200 kinderen met een of twee klompvoeten geboren, bij jongens tweemaal zoveel als bij meisjes. Ook hebben jongens vaker twee klompvoeten.
Erfelijke factoren spelen bijna altijd een rol.

De naam ‘klompvoet’ geeft meestal verwarring. Mensen stellen zich een vormloos klompje voor.
De Nederlandse naam ‘klompvoet’ is een verbastering van het Engelse woord ‘clubfoot’ wat verwijst naar de vorm van een golfclub.
Bij een klompvoet gaat het om een afwijking van de stand van de voet.

Een klompvoet ontstaat tijdens de zwangerschap, doordat de botten, spieren, banden en pezen van de voet niet goed met de rest van de voet meegroeien. De voet wordt daardoor in een afwijkende stand getrokken. De afwijking kan zich zelfs zo manifesteren, dat het lijkt alsof de bovenkant van de voet aan de onderkant zit.

De afwijking begint al onder de knie en is daarom eigenlijk geen voetafwijking, maar een afwijking aan het onderbeen. In het onderbeen zijn pezen en spieren anders aangelegd, ze zijn korter en onderontwikkeld.

De voet heeft als het ware vijf afwijkingen:

1. Cavus (holvoet)
2. Adductus (banaanvorm)
3. Varus (kanteling)
4. Equinus (spits)
5. Tendo Calcaneus (verkorte achillespees)

Er zijn gradaties in de ernst van de klompvoet. De ene klompvoet is de andere niet. En ook de ene voet is eenvoudiger te behandelen dan de andere voet.
Het is belangrijk dat de behandeling van de klompvoet vroeg start.
De meeste (aanstaande) ouders laten bij 20 weken zwangerschap een echo maken. Daarbij kan duidelijk worden of een kindje één of twee klompvoeten heeft.

Als er geen echo is gemaakt, kan de behandelend arts, na de geboorte, bij onderzoek van de baby, constateren of er sprake is van klompvoet(en).
De arts verwijst u met uw baby door naar de polikliniek kinderorthopedie of naar een klompvoetcentrum, waar een behandeling kan worden ingezet.
Bijna alle kinderen met een klompvoet, die door een (kinder)orthopeed in het ziekenhuis worden behandeld, volgens de Ponseti methode, krijgen een bijna normale voet.

Het kan zijn dat er toch nog kleine verschillen te zien blijven.
Zo kan de klompvoet iets kleiner zijn en kunnen de kuitspieren dunner blijven. Hoe groot deze verschillen zijn, hangt af van de ernst van de klompvoet. Deze verschillen zorgen meestal niet voor problemen en blijven vaak onopgemerkt tot in de puberteit, wanneer kinderen groter en zwaarder worden, waardoor zij de voet meer belasten. 

Kinderen met een klompvoet kunnen gewoon sporten, zelfs op een hoog niveau.
Als een klompvoet niet wordt behandeld, gaat uw kind op de buitenkant van de voet lopen.
Dat levert veel klachten op, zoals drukplekken en pijn.

Ook volwassenen kunnen klachten krijgen door klompvoeten, die al dan niet – in een vroeg stadium – zijn behandeld.

Een klompvoet kent verschillende oorzaken, maar meestal kan de precieze oorzaak niet worden achterhaald.
Een rol kan zijn weggelegd voor:

• Erfelijke factoren
• Liggingsafwijkingen in de baarmoeder
• Verstoring van de zenuwvoorziening van de voet
• Neurologische aandoening, bijvoorbeeld open ruggetje
• Bindweefselziekten
• Mechanische oorzaken, zoals te weinig vruchtwater

• Cavus (holvoet)
• Adductus (banaanvorm)
• Varus (kanteling)
• Equinus (spits)
• Tendo Calcaneus (verkorte achillespees)
• Klompvoeten zijn kleiner van vorm, waarbij ook de kuit dunner en het been vaak korter is
• Als u op de buitenkant van de voet loopt, levert dat veel klachten op, zoals drukplekken en pijn

• Het is heel belangrijk om in een zo vroeg mogelijk stadium (babytijd) te starten met de behandeling, om latere problemen te voorkomen
• Volwassenen met klompvoeten kunnen veel hinder en pijn ondervinden
• U kunt er zelf niet veel aan doen
• Mocht u last krijgen van uw klompvoet(en) dan kan een podotherapeut uw klachten verminderen

• De podotherapeut onderzoekt uw klachten
• Manuele therapie en/of taping kunnen worden gehanteerd
• De tape heeft de elasticiteit van de huid en hindert de beweging niet, een goed aangelegde tape wordt zelfs nauwelijks gevoeld
• Dit verhoogt de kwaliteit van leven
• Siliconen hakje kan worden toegepast
• Nachtspalk

• Behandeling (in een gespecialiseerd Klompvoetcentrum) geeft, bij meer dan 90% van de kinderen, een goed resultaat
• De voet(en) zijn volledig en pijnloos te belasten
• Gewone schoen kunnen worden gedragen
• Geen beperkingen in het dagelijkse leven en bij sporten
• Bij volwassenen die klachten hebben, vanwege klompvoeten, kan de podotherapeut de klachten reduceren

• Indien nodig, zal de podotherapeut u naar de huisarts doorsturen, voor verder onderzoek door een orthopeed in het ziekenhuis
• Ook een fysiotherapeut kan worden ingezet om uw klachten te reduceren
• Een doorverwijzing naar een gespecialiseerde orthopedisch schoenmaker kan noodzakelijk zijn