Morbus Ledderhose / Fibromatosis plantaris fasciali

Morbus Ledderhose is een aandoening, die is vernoemd naar de Duitse arts Georg Ledderhose, waarbij in het bindweefsel onder de voet (facsimile plantaris) verdikkingen/verhardingen optreden, zoals die ook bij de ziekte van Dupuytren aan de hand, en bij de ziekte van Peyronie aan de penis, voorkomen.
Bij deze aandoeningen zijn de bindweefselverhardingen vergelijkbaar.
Er kunnen knobbels op verschillende plaatsen in de voet ontstaan. De knobbeltjes ontwikkelen zich vaak in de peesplaat aan de onderzijde van de voet. Deze peesplaat wordt de plantaire fascie genoemd en loopt van de midden-onderzijde van de hiel tot aan de tenen.

Soms worden de verdikkingen steeds groter. Ook kan het zijn dat er meer verdikkingen aanwezig zijn. Meestal is er maar één verdikking zichtbaar. Soortgelijke verdikkingen of knobbels kunnen ook in andere delen van de voet voor komen.

In de acute fase van Morbus Ledderhose ontstaat er een knobbel onder de voet. De knobbel is voelbaar in de voetholte en is niet altijd pijnlijk. Ook ervaart men een trekkend gevoel in de holte van de voet.
Zo’n verdikking of knobbel zorgt ervoor dat de pees in de holte van de voet zijn functie niet zo goed kan uitvoeren. De pees wordt korter en daardoor kan een afwijkende stand van de voet ontstaan. De wreef komt omhoog en de voet wordt holler.

De knobbels gaan niet vanzelf weg.
Verdikkingen kunnen operatief  worden weggehaald. Veel mensen hebben echter, na de operatie, meer last van het litteken, dan van de knobbeltjes zelf. Als de knobbels op minder pijnlijke plaatsen voor komen, zoals in de voetplooi of op andere locaties, waar men niet op staat, kan men een operatie beter uitstellen.
Knobbeltjes aan de voeten zijn heel moeilijk operatief weg te halen en revalidatie zal eveneens veel tijd in beslag nemen. Het is verstandig om te overwegen of een ingreep wel noodzakelijk is. Het kan zelfs vier tot vijf jaar duren voordat men hiervan pijnvrij is.

Knobbeltjes die onder de tenen voorkomen kunnen tijdelijk voor kramp zorgen. Bij moeilijkheden tijdens het lopen is een operatie, door o.a. het samentrekken van spieren in de tenen, wellicht de beste optie. 

Bij hardnekkige aandoeningen of gelijktijdig voorkomen van de ziekte van Dupuytren aan de handen, gaat men meestal over tot een chirurgische ingreep. 

De aandoening komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd of ouder en doorgaans meer bij mannen dan bij vrouwen. De meeste mensen leren met Morbus Ledderhose te leven en komen tot het besluit om zich niet te laten opereren.

De oorzaak van het ontstaan van verdikkingen in het bindweefsel is niet bekend. Wel is er een aantal risicofactoren, t.w.:

• Erfelijke aanleg
• Roken
• Overmatig gebruik van alcohol
• Diabetes Mellitus
• Langdurig gebruik van anti-epileptica

• Bindweefsel verhardingen
• Knobbeltjes onder de tenen
• Trekkend gevoel in de holte van de voet
• ‘s Morgens na het uit bed stappen de meeste pijn aan de voeten
• Kramp
• Kortstondige pijnscheuten
• Pijn bij het opstarten van het lopen
• Klachten verdwijnen snel als men gaat lopen

• Neem op tijd rust
• Belast de voet minder
• Masseer de onderkant van uw voet met een balletje
• Houd u aan het schoenadvies van de podotherapeut
• Draag de podotherapeutische inlegzolen

• Een (sport)schoenadvies geven, waarbij stevige zolen belangrijk zijn
• Podotherapeutische inlegzolen aanmeten, die de peesplaat ontlasten en de verdikkingen drukvrij leggen.
• Vilttherapie toepassen
• Oefeningen geven die de peesplaat ontlasten en verkramping tegen gaan.
• Manueel therapie uitoefenen

• De pijn wordt gereduceerd
• Klachten verminderen
• De knobbels verdwijnen niet vanzelf 

• Een verwijzing naar een orthopedisch schoenmaker, die uitsparingen in de zool kan maken, zodat de verdikkingen minder pijn doen
• Blijft u toch erg veel klachten houden, dan kunt u, via de huisarts, vragen om een verwijzing naar een chirurg