M. Raynaud

Het fenomeen van Raynaud is een vaataandoening, waarbij de bloedtoevoer tijdelijk stopt naar de tenen of vingers. Dit zorgt voor gevoelloze, verkleurde tenen of vingers.
Een aanval ontstaat vooral bij kou en vocht, het aanraken van koude voorwerpen of bij heftige emoties.  Bij zo’n aanval trekken de slagaders te snel samen en ontstaan er klachten.

Vaak denkt men in eerste instantie aan Wintertenen/-handen, maar het fenomeen van Raynaud is van een andere orde en is daarmee niet te vergelijken. Bij Raynaud zijn de klachten niet specifiek voor de winter, maar kunnen het hele jaar aanwezig zijn.

Er bestaan 2 vormen van het fenomeen van Raynaud, een primaire vorm en een secundaire vorm. De primaire vorm van het fenomeen van Raynaud komt het meest voor.
Bij de primaire vorm van Raynaud treden vaatkrampen en verkleuringen op. Meestal tegelijk aan de tenen of aan de vingers, met uitzondering van de grote teen of de duim. De aanvallen worden niet altijd aan beide voeten of handen ervaren.
Soms zijn er ook klachten aan de punt van de neus. 

Bij de secundaire vorm van het fenomeen van Raynaud ligt de oorzaak meestal in een ziekte met afwijkingen in de vaatwand.
Dit zijn bijvoorbeeld auto-immuunziekten zoals sclerodermie, reumatoïde artritis of het Sjögren Syndroom. Ook bepaalde geneesmiddelen, zoals bètablokkers, veroorzaken soms deze secundaire vorm van het fenomeen van Raynaud.

Bij de secundaire vorm zijn er vaak blijvende afwijkingen aan de haarvaten in de toppen van tenen en vingers.
De aanvallen zijn vergelijkbaar met die bij de primaire vorm, maar treden bij deze vorm aan beide voeten en/of handen op. Bij de secundaire vorm is dat niet het geval.

• Een tijdelijke belemmering van de bloeddoorstroming in de voeten en/of vingers
• Een koude/vochtige omgeving
• Aanraken van een koud voorwerp
• Werken met trillende apparaten
• Het aanslaan van toetsen op een piano of een toetsenbord
• Heftige emoties, zoals angst, verdriet of woede
• Stress
• Roken

• Aanvallen van koude, gevoelloze tenen of vingers
• Aanval duurt ongeveer 5 tot 30 minuten
• Verkleuring van de huid, eerst wit, dan paars en daarna rood
• Tenen en/of vingers gaan tintelen en gloeien
• Rode huid als de voet of hand weer warm is geworden, met een pijnlijk en gloeiend gevoel in tenen en/of vingers
• Soms ook klachten in andere delen van het lichaam, zoals aan de oren, neus, lippen of tong

• Blijf zoveel mogelijk in goed verwarmde ruimtes
• Draag warme kleding (wol)
• Draag thermo sokken en/of handschoenen met zilver, die zorgen voor een goede warmte geleiding
• Rook niet of stop met roken
• Beweeg voldoende
• Vermijd stress

• De podotherapeut kan weinig aan de klachten van Raynaud doen
• Een advies over de verzorging van uw voeten evenals een (sport)schoenadvies kan worden gegeven, teneinde de druk van de schoen op de voet te verminderen

• Bij een primaire vorm van het fenomeen van Raynaud is het belangrijk zelf de klachten te reduceren, zoals eerder omschreven
• Soms hebben mensen al op jonge leeftijd last van Raynaud, maar verdwijnen de klachten op latere leeftijd
• Bij de secundaire vorm van het fenomeen van Raynaud is de aanpak van de onderliggende ziekte belangrijk
• Bij een goede behandeling verminderen de klachten

• Bij ernstige en aanhoudende klachten kunt u via uw huisarts vragen om een doorverwijzing naar een internist of reumatoloog