M. Perthes (M. Legg-Calvé-Perthes)

De ziekte van Perthes wordt ook wel het Morbus Legg-Calvé-Perthes syndroom genoemd en dankt haar naam aan de orthopedisch chirurgen,  Legg uit de Verenigde Staten, Calvé uit Frankrijk en Perthes uit Duitsland die,  nagenoeg gelijktijdig, in 1910, deze aandoening ontdekten.

De ziekte van Perthes, waarbij de bloedtoevoer naar de heupkop is verstoord, komt vooral voor bij kinderen in de leeftijd van 5 tot 10 jaar. Zelden wordt de vorm van de heup dusdanig aangetast dat op latere leeftijd vervroegde slijtage van de heup optreedt. 

Het belangrijkste is dat de ontwikkeling van de heupkop bij deze kinderen goed in de gaten wordt gehouden. De kop mag namelijk niet te veel uit de kom gaan steken.

Bij dit syndroom is de bloedtoevoer naar de heupkop verstoord. Door deze verstoring zal de heupkop van vorm veranderen. Delen van de heupkop kunnen door de verstoring zelfs afsterven. Wanneer de bloedtoevoer weer normaal wordt, worden afgestorven stukjes bot door het lichaam zelf opgeruimd.

Een duidelijke oorzaak voor de ziekte van Perthes is er niet. Een duidelijke oorzaak voor de verstoring van de bloedtoevoer naar de heupkop is er ook niet.
Er bestaan wel verschillende theorieën over, maar het wetenschappelijk bewijs daarvoor ontbreekt. 

De beginfase van de ziekte gaat vaak onopgemerkt voorbij. Pas als de vorm van de heupkop gaat veranderen wordt men zich bewust van de symptomen. Kinderen ervaren pijn bij het lopen en geven vaak aan dat zij een pijnlijke knie en/of heup hebben en gaan door de pijn mank lopen. 

Gedurende het gehele ziekteproces is de pijn wisselend; er kunnen periodes zijn waarin er meer of juist minder pijn wordt ervaren. Het duurt gemiddeld 3 tot 4 jaar voordat de heupkop weer is hersteld.
Vanaf het 3e jaar nemen de klachten vaak af.
Het kan ook zo zijn, dat het herstel langer duurt, tot het einde van de groei.

Ook op latere leeftijd kunnen symptomen optreden.
Door het veranderen van de vorm van de heupkop kan – op latere leeftijd – vervroegde slijtage ontstaan in de heup.
Dit komt gelukkig niet vaak voor, want wanneer de ziekte van Perthes op jonge leeftijd wordt gediagnosticeerd,
is het herstel vaak zo goed, dat de ziekte nauwelijks sporen achterlaat.

Het is niet wetenschappelijk bewezen of de uiteindelijke heupvorm door een behandeling kan worden verbeterd.
In de meeste gevallen wordt zonder verder ingrijpen een goed eindresultaat bereikt. 

1. De collaps fase (avasculaire necrose)
   De bloedvoorziening naar de heupkop is verstoord of stopt enige tijd. Hierdoor kan een barstje en/of inzakking van de heupkop ontstaan 
2. De resorptiefase
   Het bot van de heupkop sterft af. Kleine fragmentjes afgestorven botdeeltjes worden door het lichaam opgeruimd 
3. De herstelfase
   Tegelijkertijd bouwt het lichaam het bot weer op
4. De remodelleringsfase
   Het bot gaat weer een normalere vorm aannemen, vaak niet helemaal rond, maar met een wat grotere en ovale kop

Fase 2 en 3 worden ook wel samen genoemd als de reparatiefase.

• Stollingsproblemen kunnen de storingen in de bloedtoevoer veroorzaken
• Het ontstaan is genetisch bepaald
• Omgevingsfactoren (luchtvervuiling) kunnen het ontstaan veroorzaken
• Kleine verstoringen in de hormoonhuishouding kunnen een rol spelen

• Verandering in de vorm van de heupkop 
• Pijn bij het lopen 
• Een pijnlijke knie en/of heup
• Mank lopen door de pijn 
• Wisselende periodes van pijn en geen pijn
• Eerste 2 tot 3 jaar na de diagnose regelmatig pijnklachten
• Laatste 2 jaar bijna geen klachten meer
• Herstel duurt gemiddeld 4 jaar
• Soms klachten tot groei is voltooid
• Vervroegde heupslijtage op latere leeftijd

• Neem rust bij pijn
• Gebruik een pijnstiller als Paracetamol om de pijn te verlichten
• Houd de ontwikkeling van de heupkop in de gaten

• De podotherapeut kan voet-, knie- en heupklachten bij kinderen onderzoeken en veelal ook behandelen
• Als uit het gesprek en de analyse naar voren komt, dat uw kind mogelijk het M. Perthes syndroom heeft, wordt u via de huisarts doorverwezen naar een orthopedisch chirurg

• Het herstel zal ongeveer 2 tot 4 jaar duren, waarvan de laatste 2 jaar de klachten steeds meer afnemen
• Als de ziekte van Perthes op jonge leeftijd wordt gediagnosticeerd, is het herstel vaak zo goed, dat de ziekte nauwelijks sporen achterlaat

• Om de diagnose M. Perthes te kunnen stellen is een verwijsbrief van de huisarts nodig voor een orthopedisch chirurg
• Bij het lichamelijk onderzoek worden de bewegingen van de heup onderzocht en zal er een röntgenfoto worden gemaakt
• Hiermee wordt de vorm van de heup goed in kaart gebracht en kan worden vastgesteld in welke fase de ziekte is
• Soms is het nodig om ook een aanvullend MRI-onderzoek te doen
• Een operatie is zelden nodig en wordt ook niet nuttig gevonden
• Het herstelvermogen van jonge kinderen is groot
• Bij een ernstige vorm van de ziekte van Perthes kan een operatie wel een optie zijn