Jicht in de tenen

Jicht in uw teen kan zorgen voor zeer heftige pijn, zo erg zelfs, dat lopen vaak niet meer mogelijk is.
Jicht, ook wel ‘Cousientjes’ genoemd, is een pijnlijke reumatische ontsteking, gekenmerkt door gekristalliseerd urinezuur in een gewricht.
Urinezuur lost gemakkelijk op in het warme bloed. Bij een te hoge concentratie urinezuur in het bloed, kan dit neerslaan in de vorm van kleine, naaldvormige kristallen. Dit komt het meest voor in een relatief koude omgeving, zoals bij handen en voeten.
Vaak, bij circa 60% van de gevallen, is het basisgewricht van de grote teen aangedaan. Als dat zo is, dan wordt jicht ook wel ‘het pootje’ of ‘podagra’ genoemd.
Jicht kan, behalve in de tenen, ook op andere plaatsen ontstaan, bijvoorbeeld in de enkel, knie, vingers of in de oorschelp.
Als jicht slechts één gewricht aantast, noemt men dit Monoarticulair.
Als jicht in meer gewrichten opspeelt, hetgeen bij het ouder worden veel gebeurt, wordt dit Polyarticulair genoemd.

Jicht in uw gewrichten kan ontstaan door verschillende factoren:

• Een sterk verhoogde concentratie urinezuur in het bloed (hyperurikemie). Urinezuur is een afbraakproduct van bestanddelen van celkerneiwit, met name van de purinebasen adenine en guanine. Zowel door ziekten, waarbij veel cellen worden afgebroken, alsook door consumptie van voeding, die rijk is aan purine, kan een verhoging van de concentratie van urinezuur ontstaan.
  Voedingsmiddelen die rijk zijn aan purine zijn o.a. orgaanvlees, bepaalde vissoorten, zoals ansjovis, sardines, mosselen en kreeft, gevogelte en wild.
  Ook tomaten, linzen, bonen, erwten, bier, sterke drank en dranken die zijn gezoet met fructose, kunnen bijdragen aan het ontstaan van jicht. Wanneer urinezuur niet volledig in het bloed kan oplossen, slaat dit neer als kristallen.
• De oorzaak van hyperurikemie kan liggen in een grotere aanmaak van urinezuur of in een onvermogen om urinezuur adequaat te verwijderen, of in een combinatie van beiden.
• De belangrijkste oorzaak van hyperurikemie is een te lage uitscheiding van urinezuur door de nieren; dit is de oorzaak van ongeveer 90% van alle gevallen van jicht. 
• Slaapapneu, nierziekten, nierfalen, chemotherapie, schildklierproblemen, te hoge dosering vitamine B3, cytostatica, chronisch alcoholgebruik, overdreven vasten, een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, diabetes en obesitas.
• Erfelijkheid

• Jicht in uw teen kan zorgen voor zeer heftige pijn, zo erg zelfs, dat lopen vaak niet meer mogelijk is
• Jicht komt meestal voor bij één gewricht per keer, soms bij twee gewrichten
• Regelmatig treft men het aan in de voeten of enkel
• Heel vaak treft men het aan aan de basis van het grote teen-gewricht
• Na de eerste aanval kan het soms maanden of zelfs jaren duren voordat er weer een jichtaanval komt
• Gedurende de loop van de tijd komen de aanvallen vaker voor en worden ernstiger en kunnen ook in meerdere gewrichten voorkomen
• Zonder behandeling kan jicht leiden tot progressieve botschade
• Jicht komt meer voor bij mannen en zelden bij vrouwen
• Bij vrouwen, na de overgang, komt jicht juist weer heel veel voor
• Jicht is zeer pijnlijk
• Het gewricht is pijnlijk, warm en opgezet en de huid rond het gewricht ziet er glanzend uit
• Functiebeperking van het gewricht
• Terugkerende aanvallen van artritis kunnen duiden op jicht 
• De gewrichten van de hielen, knieën, polsen en vingers kunnen ook worden aangetast.
• Pijn als gevolg van jicht treedt meestal ‘s nachts op omdat dan de lichaamstemperatuur daalt
• De pijn bouwt zich op in 2 tot 4 uur

• Bij jicht in een gewricht, bijvoorbeeld in een teen, is het belangrijk om alle druk weg te nemen, leg daarom uw voet op een verhoging en vermijd lopen
• Om de pijn, veroorzaakt door de ontsteking, te verminderen kan een natte doek over het aangedane gewricht (teen) worden gelegd, dat koelt en remt de ontsteking, maar let op dat deze niet te koud is, want dat kan de ontsteking juist kan verergeren
• U kunt eventueel nog een pijnstiller nemen om de pijn te verlichten
• Zonder behandeling gaat een acute jichtaanval gewoonlijk in vijf tot zeven dagen over
• Ongeveer 60% van de patiënten krijgt meestal binnen een jaar een tweede aanval
• De consumptie van koffie, zoete kersen, vitamine C en zuivelproducten, en ook een goede lichamelijke conditie, lijken het risico op jicht te verminderen
• Door veel water te drinken neemt de concentratie urinezuur in het bloed af
• Een evenwichtig dieet volgen en cholesterol beperken wordt aanbevolen
• Bij obese personen is gewichtsverlies een waardevolle maatregel
• Ook het dagelijks innemen van >1500 mg vitamine C, kan het urinezuur in het bloed verlagen, hetgeen de kans op jicht doet afnemen

• Een podotherapeut kan de jicht niet genezen, maar kan wel, bij jicht in de voeten, met behulp van steunzolen en/of ortheses, vermindering van de klachten bewerkstelligen
• Ook een schoenadvies, bijvoorbeeld met een speciaal voor u aangemeten voetbed, behoort tot de mogelijkheden

• Belangrijk om te vermelden is, dat een podotherapeut de klachten, ontstaan door jicht, kan aanpakken, maar de jicht zelf niet kan oplossen

• Een bezoek aan de huisarts is zeker zinvol als de jicht niet vanzelf over gaat en/of vaker terugkomt voor een eventuele doorverwijzing naar de reumatoloog
• De Nederlandse Vereniging voor Reumatologie heeft een richtlijn opgesteld waarin, naast een medicamenteuze behandeling, een aantal voedingsmiddelen wordt geadviseerd