Hamertenen en klauwtenen

Een hamerteen wordt ook wel een klauw-teen genoemd.
Het eerste en tweede kootje van de teen staan gebogen. Men noemt dit een standafwijking van de teen.

De teen komt in een geklauwde positie te staan, de zogenoemde hamer- of klauw-stand.
Vaak worden hamertenen gezien bij de middelste 3 tenen.

De foute teen-stand kan klachten veroorzaken, aan de bovenzijde van de teen, omdat er wrijving kan ontstaan tussen de tenen en de schoen. De topjes van de tenen worden praktisch de grond in gedrukt en kunnen daardoor pijnlijk aanvoelen. Ook kunnen eeltvorming en likdoorns ontstaan.

Vaak zie je hamertenen bij mensen, die een holle voet hebben. Hierbij staat de voorvoet vaak lager dan de tenen. Men noemt dit ook wel een doorgezakte voorvoet. De tenen gaan in zo’n situatie op zoek naar stabiliteit, waardoor een afwijkende stand optreedt.

U kunt zelf niet veel doen aan het voorkomen van Hamertenen.
De oorzaak ligt meestal in de bouw van de voet en/of achterliggende gezondheidsproblemen en ouderdom.

• De gewrichtsbanden en pezen in de voet, die zorgen voor het buigen van de tenen, kunnen te strak gespannen staan, waardoor de teen ‘krom’ getrokken wordt
• Afwijkende stand van de voet, zoals een holle voet, ook wel een doorgezakte voet genoemd
• Afwijkende stand van de tenen
• Een scheefgegroeide grote teen, een Hallux Valgus, kan leiden tot hamertenen
• Meestal ontstaan hamertenen doordat er al een probleem is in de achter-/voorvoet
• Ook het dragen van niet goed passend (te krap/klein) schoeisel kan de oorzaak van hamertenen zijn
• Sommige medische aandoeningen kunnen eveneens hamertenen veroorzaken, denk hierbij aan diabetes en reuma
• Ouderdom kan ook de oorzaak zijn van hamertenen

• Likdoorns en/of eeltvorming op de teen-knokkels/-toppen
• Stijfheid van de tenen
• Nagelafwijkingen
• Pijn aan de bal van de voet

• U kunt er wel voor zorgen dat u goed passend schoeisel draagt, t.w. schoenen die niet te krap of te klein zijn.
• Ook kunt u er voor zorgen, dat uw schoeisel een ruime teen partij heeft, en dat de bovenzijde van de schoen, is gemaakt van een soepel bovenwerk, bijvoorbeeld van zacht leer. Daardoor ontstaat er minder wrijving.
• Daarnaast kunt u ervoor zorgen dat u stevig schoeisel draagt, met een stevig hielstuk. Dit zorgt ervoor, dat de voet alleen buigt bij de bal van de voet.
  Een maximale hakhoogte van 3 centimeter is eveneens ten zeerste aan te raden.

• De podotherapeut zal met u bespreken wat de mogelijke oorzaken zijn van het ontstaan van de hamertenen
• Als er geen beweeglijkheid meer in de tenen zit, is het soms niet eenvoudig om de tenen te corrigeren
• Wanneer de tenen nog wel beweeglijk zijn, zijn er verschillende behandelmethoden voorhanden
• Om het kromtrekken van de tenen te stabiliseren of te herstellen zal het ingezette hulpmiddel altijd moeten worden toegepast
• Zodra het hulpmiddel niet meer wordt gedragen, zal de teen opnieuw kromtrekken
• Podotherapeutische steunzool
  Met behulp van een steunzool kan de stand van de voet en de tenen worden gecorrigeerd. Er wordt een balkje in de zool aangebracht, dat precies onder de tenen past. Dit balkje dwingt de tenen om rechter te gaan staan. Op die manier wordt de afwijkende voetstand gecorrigeerd. Het doel is het verergeren van de hamer-/klauwstand te voorkomen.
• Siliconen orthese
  Een orthese is een uitwendig gedragen hulpmiddel, ter correctie van standafwijkingen van – in dit geval – de tenen. Met een speciaal voor u op maat gemaakte orthese, kunnen de tenen meer worden gestrekt en kan ook de druk op de tenen worden verminderd. Een orthese kan alleen worden gedragen, als u kousen en schoenen draagt. Ook is voldoende ruimte in de schoen nodig voor de orthese, zodat andere tenen niet in de knel komen.
• Schoenadvies
  Schoenen moeten breed genoeg zijn en vooral ook de juiste lengte maat hebben. Zo krijgen de tenen voldoende ruimte, zodat deze niet in een afwijkende positie worden geforceerd.
• Pedicure behandeling
  Bij klauw-/hamertenen ontstaat vaak eeltvorming en komen ook likdoorns, als gevolg van de eeltvorming, regelmatig voor. Dit wordt veroorzaakt door de toenemende druk op de topjes van de tenen en de wrijving tussen de bovenzijde van de teen en de schoen.
  Een pedicure kan de eeltvorming weghalen en ook de likdoorns verwijderen.

• De behandeling leidt ertoe, dat de klachten afnemen
• De stand van de tenen blijft meestal afwijkend
• De siliconen ortheses en/of de podotherapeutische steunzolen zult u blijvend moeten dragen
• Bij kinderen is vaak wel een blijvende correctie te bewerkstelligen, afhankelijk van het vroegtijdig consulteren van een podotherapeut
• Hoe eerder de hamertenen bij kinderen worden behandeld, hoe beter het resultaat zal zijn

Bij aanhoudende klachten en ernstige verstijving van het gewricht kunt u, via de huisarts, naar een orthopedisch chirurg worden verwezen.

Operatieve ingreep
Bij een atrodese, het vastzetten van de botjes, wordt een klein stukje bot weggehaald en groeien de teenkootjes aan elkaar vast.
Er kan ook gekozen worden om meer bot weg te halen, zodat de teenkootjes niet vastgroeien.

Bij een hamerteen-correctie wordt het gewricht (PIP-gewricht), tussen het eerste en tweede teenkootje verwijderd, inclusief een deel van het eerste teenkootje.

Het verlengen van een strek-pees behoort ook tot de mogelijkheden.

Ook kan het nodig zijn om het kapsel van het gewricht tussen het middenvoetsbeentje (MTP-gewricht) en de hamerteen los te maken. Met het inzetten van een metalen pennetje wordt de teen in de gewenste stand gehouden. Dit pennetje zal er later weer worden uit gehaald.