Cicatrix (Litteken)
Een litteken is een blijvend zichtbare afwijking, meestal van de huid, die achterblijft, na genezing van een huidbeschadiging/wond, als gevolg van brand, een ongeval, huidziekte of operatie.
Een gezonde huid is stevig en flexibel. Littekenweefsel, dat bestaat uit bindweefsel/collageen (eelt), is vaak minder stevig en ook minder flexibel.
Littekens hoeven echter niet permanent te zijn.
Door eeltvorming in en om het littekenweefsel kunnen pijnklachten ontstaan, o.a. tijdens het lopen, of door druk van buitenaf.
Chirurgen proberen littekens zo onopvallend mogelijk te houden, door langs de splijtlijn van de huid te snijden. Daarnaast leggen zij de wondranden, met hechtingen, netjes tegen elkaar aan. Hierdoor wordt, zo goed als mogelijk is, de te vormen hoeveelheid bindweefsel, om de wond te laten genezen, geminimaliseerd.
Bij grote open wonden, bij weefseldefecten of bij complicaties, zoals bij een infectie, wordt het litteken meestal groter. Dit is niet altijd te vermijden: ‘de chirurg maakt de snee, maar de natuur maakt het litteken’.
Een litteken zal nooit helemaal verdwijnen, maar kan wel minder zichtbaar worden gemaakt. Daarbij is het belangrijk om meteen nadat een wond gesloten is hiermee te beginnen.
Bestaande littekens kunnen namelijk tot ongeveer twee jaar na het ontstaan goed worden behandeld, daarna niet meer. Er zijn meer manieren om littekens te behandelen, zowel thuis als in het ziekenhuis. Wat sowieso helpt bij een snelle genezing van een wond, is het voorkomen van een infectie, door goede wondverzorging.
Maak direct een afspraak
Oorzaken
- Eelt en littekens ontstaan als gevolg van een verhoogde celdeling
- Er kan zich eelt vormen in- en om het littekenweefsel door druk of wrijving van buitenaf, hetgeen tot pijnklachten en jeuk kan leiden
- Littekens kunnen worden veroorzaakt door valpartijen, brandwonden, ongevallen, operaties en zelfs ziektes
- Zodra een wond geneest en de huid herstelt, kan een zichtbaar litteken ontstaan
- Bij Hypertrofie is er sprake van weefsel, dat in grootte toeneemt door vergroting van het volume van de afzonderlijke cellen
- Hypertrofie betekent op cellulair niveau, dat de cel meer water en bouwstoffen opneemt, met als gevolg een toename van het volume
- Een Keloïd is een goedaardig gezwel bestaande uit overmatig littekenweefsel, dat zich uitbreidt, buiten de grenzen van de oorspronkelijke wond, waarvan de oorzaak een kleine verwonding kan zijn, zoals een piercing, maar sommige mensen kunnen zich zelfs geen verwonding herinneren
Symptomen
- Een litteken kan een zeurende of trekkende pijn geven
- Een litteken kan jeuken
- Soms is een litteken wat verheven, de huid is daar dan wat dikker, maar dit heeft niets te maken met de gedachte dat het daarom sterker zou zijn, een litteken zal nooit de sterkte van de oorspronkelijke huid evenaren
- Een litteken wordt meestal als ontsierend ervaren
- Bij mensen met een gekleurde huid is de kans op ‘hypertrofische’ littekens of ‘keloïdvorming’ groter
Wat kunt u zelf doen?
- Met de siliconentherapie kan het littekenweefsel worden behandeld. Deze therapie is verkrijgbaar in de vorm van gel en pleisters. Zodra een wond is gesloten en eventuele hechtingen eruit zijn, kan met deze behandeling worden gestart. Door de drievoudige werking wordt het litteken zachter, vlakker en minder zichtbaar en verdwijnen klachten zoals roodheid, jeuk en pijn.
- Daarnaast is er de Litteken Vervager, een pleister, die ervoor zorgt dat de temperatuur van de huid stijgt, waardoor het littekenweefsel zachter wordt en er een betere doorbloeding ontstaat. Daardoor wordt het bindweefsel herverdeeld en het litteken minder zichtbaar.
- Ook is druk- of compressietherapie een mogelijkheid, waarbij druk wordt gezet door middel van een spons, plastic plaatje of elastische drukkleding. Door deze druk wordt het litteken vlakker en soepeler en verkleint het de kans dat een litteken terugkomt.
Wat kan de podotherapeut voor u doen?
- De behandeling bestaat uit het verwijderen van het eelt en het drukvrij leggen van het litteken, door bijvoorbeeld een (siliconen) orthese en/of een ontlastende en/of compenserende podotherapeutische steunzool aan te meten
- Er kan ook een (sport-)schoenadvies worden gegeven, met het accent op de zool, met speciale aandacht voor de materiaalkeuze, de ballijn, de hakhoogte, de stabiliteit, het bovenwerk, het comfort, etcetera
- Na 6 tot 10 weken volgt een evaluatiemoment
Wat kunt u verwachten?
- Het te verwachten resultaat is goed
- De pijn kan worden teruggedrongen
- Het litteken verdwijnt niet
- Grotere littekens kunnen vaak een langere tijd pijn kunnen doen, houd daar rekening mee
- Littekenweefsel kan zachter worden
- Pijnvermindering en het vergroten van uw functioneren staan centraal, afhankelijk van de duur en de oorzaak van de klachten
Eventuele verwijzing naar andere zorgverleners en/of specialisten
- Als het littekenweefsel dermate is verstoord en/of groot is, en de podotherapie de pijn niet kan verlichten, kan via de huisarts een verwijzing naar een specialist worden gevraagd
- Er zijn verschillende manieren om iets aan ongewenste littekens te (laten) doen, dat kunnen onder andere (cosmetische) operaties zijn, maar ook steroïdeninjecties, radiotherapie, cryotherapie, of lasertherapie